De "nieuwe" AVI toets

AVI toets 2018

Sinds 2018 zijn er nieuwe AVI leeskaarten ontwikkeld en uitgegeven door CITO.

De AVI kaarten kunnen worden gebruikt om de ontwikkeling van het technisch hardop leesniveau van leerlingen te volgen. Een van de redenen voor het vernieuwen van de leeskaarten was dat leerlingen doorgetoetst werden tot AVI-9 beheersingsniveau (wat veel leerlingen eind groep 5 al bereikten) en dat men er daarna van uitging dat het technisch hardop leesniveau was behaald en leerlingen verder zelfstandig konden lezen. Nader onderzoek wees echter uit dat er leerlingen waren die vervolgens het basisonderwijs na groep 8 verlieten en amper het niveau van functionele geletterdheid haalden (AVI-6). Het was dus belangrijk om leerlingen te blijven volgen tot januari groep 8 (minstens).

De nieuwe AVI-kaarten volgen daarom de groepsniveaus. AVI M3 beheersen betekent grofweg dat je het technisch leesniveau van januari groep 3 hebt behaald. En AVI E6 beheersing is het technisch leesniveau dat kinderen juni groep 6 moeten beheersen. AVI Plus wordt door de gemiddelde leerling behaald in januari groep 8. De meeste uitgevers passen zich in hun methodes hier in principe op aan. De zelf te lezen teksten in bijvoorbeeld groep 5 vergen tot januari een technisch beheersingsniveau AVI E4 en van januari tot juni het technisch beheersingsniveau AVI M5. Als een leerling van groep 5 in juni AVI E5 beheerst kan hij/zij dus zonder moeite teksten lezen in de eerste helft van groep 6.

Om de ontwikkeling van leerlingen te volgen op het technisch hardop lezen van teksten is het dus mogelijk om alleen de leeskaarten te laten lezen die passen bij het afnamemoment van de betreffende groep. In principe waren de kaarten hiervoor ook bedoeld.

Toch zien we in de praktijk dat leerlingen over het algemeen ook met de “nieuwe” AVI toets worden “doorgetoetst”, dat betekent dat je leerlingen de AVI kaarten opeenvolgend laat lezen totdat ze het instructieniveau behalen. Dit is dan het niveau waarop je met de leerling in de volgende toetsperiode start. Het gevaar bestaat dus nog steeds dat kinderen al vrij snel AVI-Plus beheersen en daarna niet meer worden gevolgd. Het enige verschil is dat er nu 11 leeskaarten zijn, 2 meer dan bij de oude AVI kaarten.

Het is te overwegen om leerlingen in groep 6 in januari groep 6 allemaal de AVI-kaart M6 voor te leggen en tevreden te zijn als ze dat beheersen. Dit neemt een hele hoop druk van de AVI toets af bij leerlingen én leerkrachten. Wat scholen dan wel terug geven is dat ze uiteindelijk in groep 8 in januari álle leerlingen nog steeds moeten toetsen op het technisch hardop lezen van teksten.  In de onder- en middenbouw levert het echter weer tijd op.

Doe je dan wel recht aan alle leerlingen, is vaak de vraag. Natuurlijk wel. Na AVI E4 beheersing kunnen leerlingen namelijk al leeftijdsadequaat boeken kiezen om te lezen. In de bieb en in de BOS worden boeken niet meer op AVI niveau gecategoriseerd na AVI E4 maar op A, B en C. Het vergt wel van jou als leerkracht dat je weet welke boeken jouw leerlingen leuk vinden en dat je kennis hebt van jeugdliteratuur zodat je passende adviezen aan je leerlingen kunt geven. Observeren en leesgesprekken voeren staat bij het lezen voorop. Stillezen is ook leesles!

Nog enkele aanvullende feiten:

• AVI toetst het hardop lezen van teksten. Als leerlingen gaan stillezen oefenen ze deze vaardigheid eigenlijk weinig tot niet meer. Regelmatig hardop lezen met de hele klas, zelfs tot januari groep 8, is erg aan te raden. Het stilleesniveau ligt bij de meeste leerlingen hoger dan het hardop leesniveau.
• Je kunt ervan uitgaan dat leerlingen die AVI E4 beheersen in staat zijn om te starten met stillezen. Tot die tijd hebben leerlingen steun aan hun eigen stem en die van anderen (auditieve ondersteuning).
• Er is natuurlijk altijd een groepje leerlingen die op hun eigen leesniveau wordt gevolgd omdat ze het beheersingsniveau van hun groep nog niet behalen of al lezend in groep 3 starten.
• Bij de AVI kaarten van 2018 is beheersingsniveau AVI E6 het niveau van Functionele Geletterdheid. Dit moet dus het minimale einddoel zijn als leerlingen de basisschool verlaten, zelfs voor leerlingen met dyslexie.
• Er wordt nooit teruggetoetst! Eenmaal een AVI beheersingsniveau gehaald blijft gehaald.
• Voor leerlingen die door een externe voor dyslexie worden begeleid en getoetst is het motiverend om de toetsresultaten daarvan mee te nemen in het leerlingvolgsysteem, mits die hoger zijn dan de resultaten van school.